پێناسەی تەفسیر خوێندنەوەی سەرهێڵ خوێندنەوەی دەنگی ئەپلیکەیشن
وَكِتَابٍ مَّسْطُورٍ
[2 وَكِتَابٍ مَّسْطُورٍ] سوێند بە کتێب و نامەیەکی نووسراوە، (تەورات)، یان قورئان، یا نامەی کردەوەکان، یا (لەوحولمەحفوز).
سورەتی الطور 2
فەتواکان
حوکمى خۆ پاڵاوتن بۆ وەدەست گرتنى بەرپرسێتى.؟ ئایا بەکارهێنانى (بیت المال) بۆ مەبەستى تاکە کەسى دروستە.؟ پەیوەندی دەوڵەتان و مافی ھاوڵاتیان و بێگانەکان (الأجانب) لە ئیسلامدا.! ئایا سنوور (حدود)ـەکانى خوا، دەگۆڕدرێن بە پارە، یان بە زیندانى.؟ ئایا جەنگ كردن لە مانگە حەرامەکاندا دروستە.؟ حوکمى گواستنەوەى گۆڕ لەبەر بەرژەوەندى گشتیى.؟ حوکمى دابەشکردنى زەوى لەلایەن شارەوانییەوە.؟ دەزگاى چاودێریى و سۆراغ و پێداچوونەوە..؟! پلەو پایەو حوکمی بەیعەتدان بە (ئەمیرو خەلیفە).؟ ئایا ئەزانى کێ هەڵبژێریت بۆ (پەرلەمان و سەرۆکایەتی وڵات).؟ مەسرەفى زیندانى لەسەر کێ دەبێ..؟! حوکمی پەیمان و ھاوپەیمانێتی لە ئیسلامدا.؟ زیاتر ببینە
حوکمى گۆرانیى و مۆسیقا لەبەر ڕۆشنایی فەرموودەکاندا.؟ حوکمی وێنەگرتن (وێنەی فۆتۆگرافی).؟ سەداو سیماو وێنەى ژنان.؟
حوکمى شەرعى لەو پارەو عوملانەدا کە زێڕو زیو نین.؟ گۆڕینەوەى هەر دراوێک بە هەر دراوێکى دیکە، ئایا ڕەوایە.؟
ئایا ڕێژەى زەکاتى دانەوێڵە چەندە.؟
ئایا بەکار هێنانى (کل) دروستە.؟ ئایا بەکارهێنانى خەنە دروستە.؟ پرس و راوێژ لە سەر ژنان وخشڵ و زەنبەر؟ حوکمى خۆ پاراستن لە نەخۆشیی و چارەسەرکردن.؟ پرس و راوێژ لەسەر ئەحكامی ژنانی زەیسان.؟ پرس و راوێژ لەسەر ژنان و رۆژوو گرتن ؟ پرس و راوێژ لەسەر نوێژى بە کۆمەڵ (صلاة الجماعة).؟ ئایا هەموو جۆرە وەرزشێک بۆ ئافرەتان ڕەوایە.؟ پرس و راوێژ لەسەر ژنان و رۆژووی سوننەت ؟ پرس و راوێژ لەسەر ژنان و قورئان خوێندن؟ بەشی (2)و كۆتایی پرس و راوێژ لەسەر ژنان و خزمەتی منداڵ؟ بەشی دووەم ئایا بەکارهێنانی بۆنخۆشى بۆ ئافرەتان دروستە.؟ زیاتر ببینە
فیقهى ئیسلامیى و ڕووداوەکانى ئەمڕۆى هاتوچۆ.؟
حوکمى چـاوپیسی لە ڕوانـگەى ئیسلامـەوە.؟ حوکمى یادکردنەوەى سەرى ساڵى زایینى.؟ حوکمى باوەڕکردن و کارکردن بە بوورجەکان.؟ ئایا مردوو لە گۆڕدا دەبیستن.؟ حوکمى ڕۆشتن بۆ هەندەران.؟ حوکمى ئەو شتانەى وا بەدەست کرێکارەوە تیا دەچێ.؟
ڕاو بۆچوونەکانی
لە بت پەرستان ژن مارە ناکرێ و، ژنیشیان لێ ناخوازرێ.! گەشە سەندن و بڵاوبونەوەى بت پەرستى.! حوکمى دۆعا کردن بۆ کافرو نوێژکردن لەسەر تەرمى موشریک.؟ حەقيقەت و ڕاستى سيحر لاى ئەهلى سوننەو جەماعە. بوختان بۆ خاتوو عائیشە (خوا لێى ڕازى بێ).؟ ئەو منداڵانەى بە منداڵى دەمرن و باوک و دایکیان کافرن، حوكميان چيە؟ ڕاى بەهێز سەبارەت بە (ئیبلیس) شەیتان.؟ مەسەلەى تکاو شەفاعەتى پەیامبەران بۆ گوناهباران لە دواڕۆژدا.؟ هاتنی دەعباکە (دابة الأرض).؟ ڕێزو پلەو پایەى بنەماڵەى پەیامبەر ﷺ.؟ ڕاست و درووستی جنۆکە لای ئەھلی سووننەت.؟! وەسف و سەناو پلەو پایەى هاوەڵان.؟! زیاتر ببینە
ژمارەى سوجدەو شوێنەکانیان لە قورئاندا.؟ باسێکى لوءلوء (مەرجان).؟ بڵندبوونەوە بۆ سەر عەرش.! ماناو واتاى (حیجر).؟ (دایە حەوا)مان ھەر لەخودی ئەو نەفسە درووست کرد.! ماناو واتاى (لهو الحديث).؟ داستانەکەى (موسا و خدر) وەک لە (بوخارى) و (موسلیم)دا هاتووە.؟! ماناو واتاى (قەرن).؟ نەسخ و لە کارخستن لە قورئاندا.؟ سەرنجێک لە وشەى (لاجرم).؟ ئایا دەستنوێژی ژن و مێرد لە یەکتر دەشکێت.؟ ئەو سورەتانەى کە سەرەتاکەیان بە تەنها پیتێک دەست پێدەکات.؟ زیاتر ببینە
ڕوخسارى خواى باڵادەست.؟ توانایى بێ وێنەیى خوداو بڵندبوونەوەى بۆ سەر عەرش.! خوا لە ئاسمانە.! هاتنى خواى گەورە.؟! واتاو ڕاڤەى ئایەتى: (وكان عرشه على الماء).؟ بۆچوونى سەلەف دەربارەى (وجە) ى پەروەردگار.! سیفاتى دەست و پەنجە بۆ خواى میهرەبان.؟! مەبەست بە (کورسی و عەرش)ى خواى گەورە چییە.؟ بڵندبوونەوەى خودا بۆ سەر عەرش.! لەگەڵبوونى خودا بۆ بەندەکانى.! پێی پەروەردگار.؟
(پێ) شۆرین لە دەستنوێژدا و ڕەتکردنەوەى بۆچوونى.! ئایا دەستنوێژی ژن و مێرد لە یەکدى دەشکێت.؟ چەند ڕێنمایەک لە بارەی تەیەمومەوە.؟ مەبەست بە (صلاة الوسطى) نوێژە ناوەنجییەکەیە.! دەستدان لە قورئان بەبێ دەستنوێژ.؟ حوکمى خوێندنی سورەى فاتیحە لە نوێژدا کاتێک ئیمام قورئان دەخوێنێ.؟ ئایا (بسم الله) بە هێواش، یان بە دەنگى بەرز بخوێنرێ.؟
کەفارەت و بارتەقاى سوێند.؟ فەرزبوونى حیجاب بۆ تەواوى ژنانى ئیمانداران.! ڕۆژووى مانگى ڕەمەزان و چەند ئەحکامێک.؟ ئەحکامى موتعە.؟ ئايا خێری قورئان بە مردوو دەگات.؟ ژن و پیاوى زیناکار نابێ ژنانى داوێن پاک مارە بکەن.؟ مارە بەجاش.؟! پێغەمبەر ﷺ قەڵاى بەکوڕ کردن دەڕوخێنێ.؟ هەرچى جانەوەرى ڕاو بیگرێ حەڵاڵە.؟ وەسیەت بۆ باب و دایک و خزمان پێویستە.! بۆچی لەمیراتدا ژنان وەک پیاوان حسابیان بۆ ناکرێ.؟ مزگەوت کردنە گۆڕستان و ناشتنى مردوان تێیداو، نوێژ تێداکردنى.؟ زیاتر ببینە
چۆنیەتى وەرگرتنى تەکالیف و ئەمانەت لەلایەن زەوى و ئاسمانەکانەوە. مەتەڵى چۆنیەتى دروستبوونى ئادەمیى بۆ کێ هەڵدێت؟ کێیە؟ لە کوێوە هات؟ چۆن پەیدابوو؟ چەن قۆناغى بڕى؟ ماناو واتاى (موحکەم و موتەشابیە). جەنگی ئەحزاب. هەستان لەبەر یەکتری. جێنشین و خەلیفە (ولاية العهد). کارى شەیتان دەرخستنى عەورەتە و ئابڕوبردن و سووککردنى مرۆڤەکانە. وتەیەک بۆ موحامیی و پارێزەرەکان . خولگاو سووڕانەوەى خۆرو هەیڤ. درووستکردنى ئاسمانەکان و زەویی. مەبەست و هۆکار لە پزیسکى گڕدارو سووتێنەر. گوایە ئەوانەی ئیبراھیم پێغەمبەریان فرێدایە ناو ئاگرەکەوە (کورد) بوون.! زیاتر ببینە
کامیان هەڵدەبژێرى (گۆشەگیری، یان جموجووڵ) ؟ ئیسلام و دەسەبەرێتى کۆمەڵایەتیى. وریابە ! گوێبیستى ئەم حاکمانە نەبی.! دواى غوربەت، دەبێ ئیسلام بناسرێتەوە.! دەبێ هەموو قۆناغێکى موسڵمانان هەڵسەنگێنرێ.! گەلێک شۆڕش نەکات نە فەرهەنگى هەیە، نە نیشتمان. یەکبوون و یەکڕیزى ئەهلى ئیسلام بۆچى.؟ کێشەی گەلی کورد لە دیدی مامۆستا ئەحمەد کاکە مەحممودەوە. کام زانا میراتگری‌ پێغە‌مبە‌رانە‌؟ بە خۆداچوونەوە.. واجبێکى شەرعى ئیسلامییە.! دەبێت پێڕەوی هەر لە ئەهلی سوننەت و جەماعەت بكەین.! خۆت بپارێزە لەم جۆرە ئاکارانە..؟!! زیاتر ببینە
وەڵامی گومانەکان
يەكەم: ئازادی مرۆڤ لـە بیرو بۆچووندا دەستپێك - ئازادى مرۆڤ لە ئيسلامدا سێيەم: ئازادی مرۆڤ لە نەیاریی و ڕەخنە گرتندا چوارەم: ئازادی مرۆڤ لە نیشتەجێبوون و گواستنەوە دووەم: ئازادی مرۆڤ لە هەڵبژاردنی ئایین و مەزهەبدا
زانایانی ئیسلام و كاری سیاسەت.! پێشەكى - پێناسەو مەبەستى عەلمانييەت.؟!
غەنيمەت و بەخشين بە خەڵكى، بە مەبەستى هاتنە ناو ئيسلام.! هەڵگيرسانى جەنگ و ئاژاوە لە دواى وەفاتى پێغەمبەر.! بەكارهێنانى چەك و شير بۆ بڵاوبوونەوەى ئيسلام.! پێشەكيى - بەرگرى لە پيێغەمبەرى خودا ئيسلام و ماف و ڕێزى ئافرەتان.! (4) وەڵامى گومانى ئايين پارێزەری بەرژەوەندی هەژاران نيە.! ئيسلام و ماف و ڕێزى ئافرەتان.! (2) ئيسلام و ماف و ڕێزى ئافرەتان.! (3) وەڵامى گومانى ديل و بەندە لە ئيسلامدا ئيسلام و ماف و ڕێزى ئافرەتان.! (1)
لادانی گومان لەسەر بـەكـار هێنانـی ئـایین بۆ مەرامـی سیاسیـی؟!
پێشەكى - ئازادى لە ئيسلامدا..! (1) وەڵامى گومان لەسەر كۆيلايەتى لە ئيسلامدا (2) وەڵامی گومان لەسەر ئازادی مرۆڤ لە ئیسلامدا. (6) وەڵامى گومان لەسەر ئازادى مرۆڤ لە ئيسلامدا. (5) وەڵامی گومان لەسەر ئازادی مرۆڤ لە ئیسلامدا. (7) وەڵامى گومان لەسەر ئازادى مرۆڤ لە ئيسلامدا. (4) وەڵامى گومان لەسەر ئازادى مرۆڤ لە ئيسلامدا (3)
لادانی گومان لەسەر پرسـیارە هـەتا هـەتاییـەكــان !! لە كوێوە.؟ (١) لادانی گومان لەسەر پرسـیارە هـەتا هـەتاییـەكــان.؟ بۆ كوێ‌.؟ (2) لادانی گومان لەسەر پرسـیارە هـەتا هـەتاییـەكــان !! وە بۆچی.؟ (3)