باسی هه‌شته‌م: كۆچكردنی‌ مامۆستا ئه‌حمه‌د بۆ ئێران و دامه‌زراندنی‌ بزووتنه‌وه‌ی‌ ئیسلامیی

كۆچكردنی‌ مامۆستا ئه‌حمه‌د بۆ ئێران و دامه‌زراندنی‌ بزووتنه‌وه‌ی‌ ئیسلامیی

 داوی‌ ئه‌وه‌ی‌ كه‌ حكومه‌تی‌ به‌عسی عه‌لمانی‌ له‌لایه‌ك سه‌رقاڵی‌ جه‌نگی‌ ئێران و له‌لایه‌كی‌ تریشه‌وه‌ به‌ شێوه‌یه‌كی‌ به‌رنامه‌ بۆ دارێژراوه‌وه‌، زۆر به‌ وردی چاوی‌ خستبووه‌ سه‌ر كاری‌ رێكخستنی‌ ئیخوان موسلمین و به‌ تایبه‌تی‌ تر كاری‌ ئیسلامیی زانایانی‌ ناوچه‌ی‌ هه‌ڵه‌بجه‌و سیروان و هه‌ورامان و شاره‌زووره‌وه‌، چونكه‌ له‌ ڕاستیدا تێگه‌یاندن و پێگه‌یاندنی‌ مامۆستایانی‌ ناوچه‌كه‌ بۆ نه‌وه‌ی‌ نوێ و گه‌رم و گوڕی مزگه‌وت و وانه‌كان، وای‌ كردبوو له‌ ده‌زگا ئه‌منیه‌كان كه‌ مه‌له‌فێكی‌ تایبه‌ت به‌ ناوی‌ مه‌له‌فی‌ (دیارده‌ی‌ ئایینی‌ له‌ هه‌ڵه‌بجه‌ - الظاهرة الدینیة في حلبجة) بۆ كاری‌ ئیسلامیی ناوچه‌كه‌ بكه‌نه‌وه‌و له‌وه‌ زیاتر نه‌یه‌ڵن كاری‌ رێكخستنی‌ ئیسلامیی گه‌شه‌ بكات، بۆیه‌ ده‌ستیان كرد به‌ دژایه‌تیكردنی‌ ئاشكرای‌ وانه‌ی‌ مزگه‌وته‌كان و حیجاب و پۆشاكی‌ ئیسلامیی و رێگریكردن له‌ هه‌ندێ زانای‌ ناوچه‌كه‌ له‌ وتاردان و لادانیان له‌ مزگه‌وته‌كانیان، له‌ نێوانیاندا مامۆستا ئه‌حمه‌د كاكه‌ مه‌حموود یه‌كێك بوو له‌ زانا لادراوه‌كان له‌ مزگه‌وتی‌ گه‌وره‌ی‌ سیروان.. كه‌ مامۆستا له‌و سه‌رده‌مانه‌دا جێ ده‌ست و پێگه‌یه‌كی‌ به‌رچاوی‌ هه‌بوو له‌ ناوچه‌ی‌ سیروان و هه‌ورامانات، وتاره‌كانی‌ هه‌ینی‌ مامۆستا له‌ هه‌موو شارو گونده‌كانی‌ كوردستانه‌وه‌ خه‌ڵكی‌ بۆی ده‌هاتن و به‌ كاسێتیش به‌ هه‌موو كوردستاندا بلاَو ده‌بوویه‌وه‌، هه‌ر ئه‌م سه‌ركه‌شیی و دژایه‌تییكردنه‌ی‌ حكومه‌تی‌ به‌عس بویه‌ داینه‌مۆی شۆرشی ئیسلامیی چه‌كداریی و بزووتنه‌وه‌ی‌ ئیسلامیی لێ داییك بوو..
ئه‌و سالاَنه‌ی‌ پێش له‌ داییكبوونی‌ بزووتنه‌وه‌ی‌ ئیسلامیی سالاَنێكی‌ زۆر قورس و پر له‌ ئه‌زیه‌ت و ئه‌شكه‌نجه‌و ئازار بوو، ده‌یان كاره‌ساتی‌ جه‌رگبڕ به‌سه‌ر گه‌لی‌ كوردی موسوڵماندا هاتبوو و وه‌ كاره‌سات و نه‌هامه‌تییه‌كان به‌رده‌وام بوو، كاره‌ساتی‌ به‌ناو ئه‌نفالی‌ ناوچه‌ی‌ گه‌رمیان و بارزانییه‌كان و وێرانكردنی‌ زۆربه‌ی‌ گونده‌ سنوورییه‌كان و گرتن و له‌ سێداره‌دان و ده‌یان و سه‌دان نه‌هامه‌تی‌ تر.. تا بارودۆخ گه‌یشته‌ ئه‌وه‌ی‌ كه‌ خه‌ڵكی‌ ناوچه‌كه‌ به‌ره‌و ئێران هه‌ڵبێن..، ئه‌وه‌بوو له‌ به‌رواری‌ شه‌وی‌ (17 / ره‌مه‌زانی‌ 1407 كۆچیی به‌رامبه‌ر به‌ 13/ 5/ 1987 ز) كۆمه‌ڵێك له‌ زانایانی‌ هه‌ڵه‌بجه‌و سیروان و ناوچه‌ی‌ هه‌ورامان شاره‌زوور، به‌ ڕابه‌رایه‌تی‌ جه‌نابی شێخی‌ مه‌زن مامۆستا مه‌لا عوسمان عبدالعزیزو مامۆستا مه‌لا ساڵحی‌ گه‌وره‌و مامۆستا مه‌لا عومه‌ر عبدالعزیزو مامۆستا مه‌لا عه‌لی‌ عبدالعزیزو مامۆستا صدیق عبدالعزیز و هاورێیه‌تی‌ مامۆستا ئه‌حمه‌د كاكه‌ مه‌حموودو مامۆستا شێخ سدیق سه‌رگه‌تیی و مامۆستا سه‌یید نوریی و ده‌یان مامۆستاو بانگخوازو دكتۆرو سه‌دان گه‌نجی‌ خوێن گه‌رمی‌ ناوچه‌كه‌ به‌ره‌و ولاَتی‌ ئێران به‌رێ كه‌وتن و كۆچیان كرد، به‌پێی سه‌رژمێری‌ ئه‌وكات نزیكه‌ی‌ (11000) هه‌زار كه‌س به‌ره‌و ئێران كۆچیان كرد و له‌ ئۆردوگاكانی‌ ئێران نیشته‌ جێ بوون.
دوای‌ گه‌یشتنی‌ جه‌نابی مامۆستا مه‌لا عوسمان عبدالعزیز و هاورێیانی‌ بۆ ئێران، (بزووتنه‌وه‌ی‌ په‌یوه‌ندی ئیسلامیی) به‌ رابه‌رایه‌تی‌ مامۆستا شێخ محمد به‌رزنجیی‌ و ئه‌ندامییه‌تی‌ ده‌یان مامۆستای پایه‌ به‌رزی‌ وه‌ك مامۆستا شێخ عبداللتیفی‌ به‌رزنجی "واژه‌یی" و مامۆستا نه‌وره‌سیی و مه‌لا محمدی‌ رازیی و مه‌لا ئه‌بوبه‌كری سدیقی و..هتد.. كه‌ چه‌ند ساڵێك پێش كۆچكردنی‌ مامۆستا مه‌لا عوسمان و هاورێیانی‌ بۆ ئێران ڕاگه‌یاندرابوو، راسته‌وخۆ هه‌ردوولا (مامۆستا مه‌لا عوسمان عبدالعزیزو هاورێیانی‌ و مامۆستا شێخ عبداللتیف واژه‌یی كه‌ له‌و كاته‌دا جه‌نابیان رابه‌ری‌ بزووتنه‌وه‌ی‌ په‌یوه‌ندی بوون و به‌ هاورێیه‌تی‌ مامۆستا شێخ محه‌ممه‌د به‌رزنجیی و چه‌ند زانایه‌كی‌ تر) له‌ شاری‌ سنه‌ی‌ كوردستانی‌ ئێران و له‌ماڵی‌ مامۆستا شێخ محه‌ممه‌د به‌رزنجی كۆبوونه‌وه‌، مامۆستا شێخ محه‌ممه‌د به‌رزنجی ده‌یفه‌رموو: بزووتنه‌وه‌ خۆشه‌ویسترین كوڕمه‌، چونكه‌ له‌ ماڵی‌ مندا له‌ داییكبووه‌، پاشان هه‌ردوولا به‌كۆی ده‌نگ رابه‌رایه‌تی ئه‌و شۆرشه‌ ئیسلامییه‌یان به‌خشیه‌ جه‌نابی شێخ عوسمان عبدالعزیز.. وته‌یه‌كی‌ به‌ربلاَوی‌ مامۆستا شێخ محه‌ممه‌د به‌رزنجی‌ هه‌یه‌ "خوا لێی خۆش بێ" كه‌ له‌و كات و سه‌رده‌مه‌دا وتوویه‌تی‌: (كه‌ "ئاو" هات و په‌یدا بوو، ئیتر ته‌یه‌مموم به‌تاڵ ده‌بێـته‌وه‌) مه‌به‌ست پێی هاتنی‌ به‌رێز مامۆستا ملا عوسمان بووه‌ بۆ ئێران و ته‌سلیمكردنی‌ رابه‌رایه‌تی‌ ئه‌و شۆرشه‌ ئیسلامییه‌ چه‌كداریه‌ بووه‌ به‌ جه‌نابی شێخ عوسمان له‌لایه‌ن مامۆستایانی‌ به‌رێزی‌ وه‌ك شێخ محه‌ممه‌د به‌رزنجیی و شێخ عه‌بدوللته‌تیفی به‌رزنجی "واژه‌یی" و هتد..، پاشان به‌ كۆی ده‌نگ ناوی‌ (بزووتنه‌وه‌ی‌ په‌یوه‌ندی ئیسلامیی)یان گۆریی به‌ (بزووتنه‌وه‌ی‌ ئیسلامیی له‌ كوردستان / عێراق)، وه‌ له‌ ساڵی‌ (1987 زایینی‌) به‌ فه‌رمی‌ بۆ یه‌كه‌مجار له‌ مێژووی‌ شۆرشی كوردیدا بزووتنه‌وه‌یه‌كی‌ ئیسلامیی چه‌كدار راگه‌یاندرا.. وه‌ مامۆستا ئه‌حمه‌د كاكه‌ مه‌حموود یه‌كێك بوو له‌ دامه‌زرێنه‌ران و ئه‌ندامی‌ شووراو پاشان تا وه‌فاتی‌ ئه‌ندامی‌ مه‌كته‌بی سیاسیی ئه‌و بزووتنه‌وه‌یه‌ بوو. 


[email protected]

سەردان 396

باسی ده‌هه‌م: پرۆژه‌ بانگه وازییه‌كانی‌ مامۆستا دوای‌ وه‌فاتی‌ باسی نۆیه‌م: ئه‌و نوسینانه‌ی‌ له‌سه‌ر مامۆستا نووسراون باسی هه‌شته‌م: ستایشی‌ زانایان و كه‌سایه‌تیی‌ و ناودارانی‌ كوردستان له‌سه‌ر مامۆستا باسی حه‌وته‌م: فه‌تواكانی‌ مامۆستا مه‌لا ئه‌حمه‌د كاكه محمود باسی شه‌شه‌م: عه‌قیده‌و بیروباوه‌ڕی مامۆستا باسی پێنجه‌م: رۆشنبیری‌ مامۆستاو فراوانی‌ زانستیی باسی چواره‌م: پۆسته‌ بانگخوازییه‌كانی‌ مامۆستا باسی سێهه‌م: به‌رهه‌م و نووسراوه‌كانی‌ مامۆستا باسی دووه‌م: وانه‌ بێژیی مامۆستاو قوتابیی‌ و فه‌قێكانی‌ باسی یه‌كه‌م: مامۆستاكانی‌ مامۆستا ئه‌حمه‌د كاكه محمود به‌شی‌ دووه‌م: ژیانی‌ زانستیی‌ و بانگخوازی‌ مامۆستا ئه‌حمه‌د كاكه محمود باسی پانزه‌هه‌م: سۆزی‌ ئازیزان بۆ مامۆستا باسی چوارده‌هه‌م: پرسه‌ی‌ مامۆستا باسی سیانزه‌هه‌م: شێوازو كاتی‌ وه‌فاتكردنی‌ مامۆستا باسی دوانزه‌هه‌م: خه‌مخۆری‌ مامۆستا بۆ یه‌كریزیی و یه‌كهێزی‌ موسوڵمانان