خولگاو سووڕانەوەى خۆرو هەیڤ.

(وَكُلٌّ فِي فَلَكٍ يَسْبَحُونَ) هیچیشیان ناچنە خولگەى ئەوى تریان، بەڵکو هەر یەکەیان لە خولگەى خۆیا دەسووڕێتەوە، وەک مەلەوان دێن و دەڕۆن. بەڵێ.. خۆر لە خولگەى سووڕانەوەى خۆیدا بۆ ماوەى یەکساڵ، ئەوسا (12) بوورجەکانى خۆى دەبڕێ، لەکاتێکدا هەیڤ بە یەک مانگ مەسیرەکەى خۆى دەبڕێ، دیارە بە پێى ئەم نەخشە خواییە، مانگ (12) ئەوەندەى خۆر - لە خولگەى خۆیدا تیژ ڕەوترە، بۆیە دەفەرمووێ: هەرگیز خۆر ناگاتە مانگ تا بتوانێ مەسیرەکەى خۆى بە یەک مانگ ئەنجام بدات. بۆ ئەم بیژەى (لِمُسْتَقَرٍ لَهَا)یە دوو تەفسیر هەیە، یەکێکیان دەڵێ: مەبەست ئەوەیە: لە جێ و قەرارگەى خۆیدا کە لەژێر (عەرش)دایەو بەڕووى زەوییدا هەر دەم دێت و دەڕواو سوژدە دەباو داواى مۆڵەتى هەڵهاتن و گەڕانەوە دەکا بۆ جارێکى دیکە، وەک لە فەرموودەیەکدا هاتووە: ((فإنها تذهب حتى تسجد تحت العرش)).(صحيح البخاري، كتاب بدء الخلق، باب صفة الشمس والقمر بحسبان، حديث : ‏3042‏. ) هەروا ئەم فەرموودەیەش: ((مستقرها تحت العرش)).(صحيح البخاري، كتاب تفسير القرآن، سورة البقرة، باب والشمس تجري لمستقر لها ذلك تقدير العزيز العليم، حديث: ‏4529‏. ) تەفسیرى دووەمیشیان دەڵێ: مەبەست ئەوەیە کە خۆر تا هاتنى رۆژى قیامەت بەردەوام لەو خولگەى خۆیەدا هەر دەگەڕێ و ناوەستێ. تەفسیرى یەکەم پێی دەڵێن: (مستقرى مەکانیى)و، دووەمیش (مستقرى زەمانیى)، خواى کارجوانیش چاکتر دەزانێ. تەفسیرى (ئیبن کەسیر). والله أعلم.

ئەحمەد كاكه مەحموود