گیانی په‌روه‌رده كردن‌و بانگه‌وازی په‌روه‌رده‌یی له هزرى مامۆستا ئه‌حمه‌د دا
قوتابی دڵسوزی ماموستا : ناصح مجید
په‌روه‌رده به قۆناغێكی گرنگ داده‌نرێت له ژیانی مرۆڤدا، چونكه بێ په‌روه‌رده كردن كامڵ بوون‌و پێگه‌یشتن هیچ مانایه‌كیان بۆ نییه، هه‌ر له‌به‌رئه‌مه‌ش بووه كه پێغه‌مبه‌ری به‌رزو به‌ڕێزمان محمدی كوڕی عه‌بدوڵا (درودی خوای له‌سه‌ر بێت) ئه‌فه‌رموێت (انی بعثت معلما) من بۆ مامۆستایی كردن ڕه‌وانه كراوم، خۆ دیاریشه ئه‌وئه‌ركه گه‌ورانه‌ی كه ئیسلام هه‌میشه داكۆكی لێ كردووه بریتی بووه له بانگه‌وازو په‌روه‌رده‌كردن به‌شێوه‌یه‌ك كه‌چی‌تر ڕه‌شه‌باو گێژه‌ڵوكه‌كان كاری لێ نه‌كه‌ن‌و داری به‌رداری په‌روه‌رده كراو له له‌نگی، مامۆستای كۆچ كردوو به‌ر ڕه‌حمه‌تی خوای گه‌وره بكه‌وێ باش له پیشه‌ی پێغه‌مبه‌ران (علیه السلام)و په‌روه‌رده‌كان گه‌یشتبوو، بۆیه ئه‌گه‌ر سه‌یرێكی قۆناغه جیاجیاكانی ژیانی ئه‌م قاره‌مانه‌ی مه‌یدانی په‌روه‌رده‌و بانگه‌واز بكه‌ین ئه‌وا دیمه‌نێكی پڕ سه‌یرو سه‌مه‌ره‌ت به‌رچاو ده‌كه‌وێت‌و گه‌وره‌یی ئه‌و پیاوه‌ت بۆ ده‌رده‌كه‌وێت كه چۆن توانیویه‌تی چ له ڕوانگه‌ی نوسینه‌كانی‌‌و چ له ڕوانگه‌ی وتاره‌كانی‌‌و چ له بواری هه‌ڵسان‌و دانیشتن له‌گه‌ڵ ئه‌ندامانی ئه‌و كۆمه‌ڵگایه‌ی كه تێیدا ژیاوه مامه‌ڵه‌ی كردووه، مامۆستا ئه‌حمه‌د به‌ڕه‌حمه‌ت بێت هه‌میشه قه‌ڵه‌مێكی به بڕشت بووه له‌م بواره‌دا، با سه‌ره‌تا به پێی ئه‌وه‌ی پێمان گه‌یشتووه قۆناغ به‌ندیه‌ك له نوسینه‌كانیدا بكه‌ین تا بزانین چۆن توانیویه‌تی له‌گه‌ڵ قۆناغ‌و شته باوه‌كانی سه‌رده‌می ژیانیدا له‌م مه‌یدانه‌دا، ئه‌سپی خۆی تاو بدات.
قۆناغی یه‌كه‌م : كاتێك باو باوی ده‌سه‌ڵاتی ڕه‌شی به‌عسی‌یه‌ته‌و دروشمه‌كانی سۆشیالیستی له بره‌ودان‌و پێش ئه‌م قۆناغه‌ش هه‌رچی مێشك‌و بیری لاوانه هه‌مووی به مادده‌ی بێ هۆشكه‌ری كۆمه‌نیستی‌‌و بیری سۆشیالیزمی‌‌و پرۆلیتاری پڕ كراون، ئه‌وه‌ی ئه‌م هه‌ست‌و نه‌سته‌ی لا نه‌بوو بێ‌و به بیری سۆشیالیزمی بیر نه‌كردایه‌ته‌وه، به كه‌سێكی ناڕۆشن بیرو بیر تاریك ته‌ماشا ده‌كراو، ده‌خرایه خانه‌ی ده‌ره‌به‌گ‌و دوژمن به گه‌ل . وێردی سه‌ر زمان‌و بن زمان بریتی بووه له سۆشیالیزمی زانستی‌‌و بیركردنه‌وه‌ی زانستی‌‌و خۆبه‌ستنه‌وه به فه‌لسه‌فه‌ی زانستی‌‌و گه‌لێك شتی‌ترو . ده‌ركه‌وتنی ده‌یان بیرو باوه‌ڕی لارو خوار كه هه‌موویان دژایه‌تی كردنه‌‌و به دوژمن سه‌یركردنی ئیسلامیان كردووه‌ته پیشه‌ی خۆیان. ئا له‌م كات‌و ساته ناوه‌خته‌و ئا له‌و كاته زۆر حه‌ساس‌و ناله‌باره‌دا مامۆستای تێكۆشه‌رو دڵسۆز به نیشتیمان‌و نه‌ته‌وه‌كه‌یی‌‌و بیر ڕووناك مۆمی زانستی‌‌و قۆناغ به‌ندی په‌روه‌رده‌یی خۆی ده‌كاته مه‌شخه‌ڵان بۆ ڕۆشن كردنه‌وه‌ی بیروهۆشی لاوان‌و ده‌رخستنی ڕێگا ڕاسته‌كه‌ی ئیسلام و بۆ به‌رێخستنی كاروانی لاوانی مسوڵمان دێته مه‌یدان‌و كۆمه‌ڵێك نامیلكه‌و كتێبی جۆراو جۆر وه‌ك وه‌رگێڕان‌و نووسین پێشكه‌ش به كتیبخانه‌ی كوردی ده‌كات‌و مۆمی ڕۆشنبیری خۆی له‌و شه‌وه زه‌نگه‌دا داده‌گیرسێنێ‌و ڕۆحی په‌روانه ئاسای ده‌یان‌و سه‌دان لاوی كورد زمان بۆ ده‌وری ئه‌و ڕووناكیه كه‌مه‌ندكێش ده‌كات . مامۆستا ئه‌حمه‌د به‌ڕه‌حمه‌ت بێت، دێت ووته‌ی زانایان‌و باوه‌ر به‌خوا پێشكه‌ش به لاوان ده‌كات، دواتر نامیلكه‌ی خوا له ڕوانگه‌ی زانستیه‌وه ئاڕاسته ده‌كات، كه به‌م شێوه‌یه به لاوان‌و ڕۆشنبیرانی كورد ده‌گه‌یه‌نێت، ئه‌وئاینه‌ی ئه‌وان كه وا خه‌ریكه پشتی لێ هه‌ڵده‌كه‌ن، یه‌ك پارچه بریتیه له زانست‌و زانیاری، ئه‌وانه‌ی كه ئه‌مڕۆ به‌ناوی كۆمه‌ڵێك زاناو داناو فه‌یله‌سوفه‌وه قسه ده‌كه‌ن‌و ده‌یانه‌وێت وا پیشانی خه‌ڵكی بده‌ن كه زانست‌و ئایین دوو شتی ته‌ریبن‌و قه‌د به یه‌كتر ناگه‌ن، یان به واتایه‌كی‌تر زانست له دۆڵێكدایه‌و ئایین له دۆڵێكی‌تر. به‌ڵام مامۆستای ڕه‌حمه‌تی ئه‌م دوو چه‌مكه له یه‌ك چه‌مكه‌دا كۆ ده‌كاته‌وه‌و وه‌ك مامۆستایه‌كی ئارام‌و به ویقار ده‌یسه‌لمێنێ كه ئایین‌و زانست دوو شتن قه‌د له یه‌كتر جیا نابن‌و كه‌سیش ناتوانێت له یه‌كتریان جیا بكاته‌وه .
قۆناغی دووه‌م : مامۆستا ئه‌حمه‌د به ڕه‌حمه‌ت بێت پاش ئه‌وه‌ی كلیلی مێشكی لاوان‌و ڕۆشنبیران ده‌كاته‌وه، ئینجا دێته سه‌ر ناساندنی چه‌مكه ئیسلامیه‌كان‌و كتێبی خوا په‌رستی له ئیسلامداو سه‌ربه‌ستی له ئیسلامداو په‌روه‌رده له ئیسلامدا له چاپ ده‌دات، تاوه‌كو ڕێگای ئیسلامیانه‌ی كه ماوه‌یه‌كی دوورو درێژه له بیرو هزری لاواندا نه‌ماون یان كه‌م بۆته‌وه، جارێكی‌تر ئاشنا بكاته‌وه . له‌گه‌ڵ ناسینی چه‌مكه‌كانی خواپه‌رستیدا، ئه‌وه‌ش شاره‌زا بن كه ئه‌م ئایینه ئاینی سه‌ربه‌ستی‌یه‌و یاساو ڕێساكانی نابنه بار به‌سه‌ر پشتی كۆمه‌ڵگه‌وه به‌ڵكو هه‌ڵقوڵاوی كۆمه‌ڵ‌و كۆمه‌ڵگه‌ن، له‌گه‌ڵ سروشتی مرۆڤدا پڕاوپڕ گونجاون‌و له دوا به‌شی ئه‌م قۆناغه‌دا مامۆستای ڕه‌حمه‌تی مه‌نهه‌جێكی زانستی بۆ پێگه‌یاندن‌و تێگه‌یاندنی كۆمه‌ڵگه‌و قۆناغه په‌روه‌رده‌ییه‌كانی پێشكه‌ش ده‌كات له چوارچێوه‌ی په‌روه‌رده له ئیسلامدا .
قۆناغی سێیه‌م : له دوای ئه‌وه‌ی به‌ردی ڕۆشنبیری‌‌و دواتریش به‌ردی بناغه‌ی كۆمه‌ڵگایه‌كی ئیسلامی داده‌نێت. دێت‌و ڕێچكه‌و ڕێبازه سه‌رلێشێوێنه‌ره‌كان پێناسه ده‌كات‌و كتێبی چاره‌نووسی سته‌مكاران (زه‌نگێك له سروشته‌وه) وه‌و كورته باسێك بۆ ناسینی شویعیه‌ت پێشكه‌ش ده‌كات كه به داخه‌وه له كات‌و ساتی خۆیاندا، له‌به‌ر ئاڵۆزی باری ناوچه‌كه‌و هه‌نگاوه‌كانی ڕوبه‌ڕوبوونه‌وه‌ی جه‌نابی مامۆستا له‌گه‌ڵ سته‌مكارانی سه‌رده‌مدا بواری له چاپدانیان نابێت، به‌ڵكو یه‌كێك له‌و كتێبانه كه به‌رهه‌می شه‌ونخونی چه‌ندین شه‌وانی مامۆستا بووه له چاپخانه مۆری قه‌ده‌غه كردنی پێدا ده‌نرێت‌و هه‌وڵی ده‌ستگیر كردنی خۆشی ده‌درێت .
قۆناغی چواره‌م : له‌م قۆناغه‌دا له دوای ئه‌وه‌ی مامۆستا ڕێگاو ڕێبازه‌كان نیشان ده‌دات‌و قۆناغه‌كانی په‌روه‌رده‌یی ئیسلامی نیشان ده‌دات، پاشان مامۆستا ئه‌حمه‌دی ڕه‌حمه‌تی دێته سه‌ر قۆناغێكی‌تر له قۆناغه‌كانی په‌روه‌رده‌و كتێبی جیهاد له ئیسلامدا ده‌نوسێ ئه‌مه‌ش بۆ ئه‌وه بووه به لاوان بسه‌لمێنێ كه ئه‌م دینه‌ی ئێمه دینێك نیه پشت له گه‌ل‌و نیشتیمان بكات به‌ڵكو به پێچه‌وانه‌وه دینی پارێزگاری كردنه له كه‌رامه‌ت‌و خاك‌و نیشتیمان، ڕێبازێكی نوێ نیشانی لاوان‌و ڕۆشنبیران ده‌دات كه ئه‌و ڕێبازه ئیسلامییه بكه‌نه مه‌شخه‌ڵی ڕێیان بۆ ده‌رباز كردنی میلله‌ته‌كه‌مان‌و نیشتیمانه‌كه‌مان له چنگ‌و سته‌می سته‌مكاران‌و دواتریش به‌ڕێزی له دوای ڕۆشنكردنه‌وه‌و چاندنی بیری جیهاد دێت شێوازو ڕێگاكانی سیاسه‌تی ئیسلامیی نیشان ده‌دات به نوسینی ڕامیاری له ئیسلامدا .
قۆناغی پێنجه‌م : ئه‌م قۆناغه زیاتر كاتێك ده‌ست پێ ده‌كات كه جه‌نابی مامۆستا به ڕه‌حمه‌ت بێ ئه‌وه‌ی پێشتر ئاماژه‌ی پێ دابوو ماوه‌ی زیاتر له (5) ساڵ بوو به كردار جێبه‌جێی ده‌كردو چه‌كی جیهادو تێكۆشانی له شانی كردبوو، له دوای ڕاپه‌رین‌و له گۆڕنانی دیكتاتۆریه‌ت له كوردستاندا، هه‌نگاوه‌كانی نزیك بوونه‌وه بۆ دروست كردنی قۆناغی به ده‌وڵه‌تی بوونی كورد، جه‌نابی مامۆستا دروشمی ده‌بێت كوردیش وه‌ك گه‌لانی دونیا خاوه‌نی كیان‌و قه‌واره‌و ده‌وڵه‌تی خۆی بێت، به‌م شێوه‌یه قۆناغه‌كانی بانگه‌شه‌ی هه‌ڵبژاردنی ساڵی 1992 ده‌ست پێ كردو سه‌ڕه‌رای ئه‌م قۆناغه پڕ له هه‌ستیاره‌ش جه‌نابی مامۆستا وه‌ك خه‌مخۆرێك بۆ موسوڵمانان تاوه‌كو زیاتر په‌روه‌رده وه‌ربگرن‌و به‌رچاویان ڕۆشن بكاته‌وه‌و هات فه‌توای نوێی بۆ ده‌ركردن تاوه‌كو به پێی پره‌نسیپه ئیسلامیه‌كان به‌شداری هه‌ڵبژاردن بكه‌ن‌و ده‌نگه‌كانی خۆیان‌و متمانه‌ی خۆیان بده‌ن به وانه‌ی‌كه ئاماده نین خیانه‌ت له ئایین‌و نیشتیمانی كورد بكه‌ن .
قۆناغی شه‌شه‌م : كاتێك له لایه‌ن عه‌لمانیه‌تی كورده‌وه كۆمه‌ڵێك زاراوه‌و كێشه هێنرانه ئاراوه، جه‌نابی مامۆستا خوای گه‌وره پله‌ی به‌رز بكات وه‌ك پسپۆڕێكی په‌روه‌رده‌یی جارێكی‌تر مه‌یدانی ململانێی نێوان ئیسلام‌و عه‌لمانیه‌ت چۆڵ ناكات به‌ڵكو به پێچه‌وانه‌وه سه‌نگه‌رێكی گه‌وره‌و مه‌حكه‌م دروست ده‌كات‌و به گژ دوژمنانی دین‌و ڕه‌وشتی گه‌له‌كه‌ماندا ده‌چێته‌وه‌و كۆمه‌ڵێك فه‌توای هاوچه‌رخ ده‌رده‌كات وه‌ك فه‌توای فه‌توای ئیسلام‌و په‌رله‌مان‌و هه‌ڵبژاردن‌و ڕێزی به‌یعه‌ت له ئیسلامداو دیاری كردنی چاره‌نووسی ئه‌و ژنانه‌ی كه ماوه‌ی چه‌ندین ساڵه پیاوه‌كانیان بێ سه‌روشوێن كراون‌و دواتر مافی ئافره‌تان‌و ئه‌و بابه‌تانه‌ی كه په‌یوه‌ستن به بارو گوزه‌رانی ژنانه‌وه له‌ناو كۆمه‌ڵگه‌ی كوردستانیدا .
قۆناغی حه‌وته‌م وه‌خیتاموو میسك مامۆستای ڕه‌حمه‌تی دێت و ئه‌وماوه‌ی كه له‌ژیانی ماوه ، به‌شه‌وڕۆژه‌وه ته‌رخان ده‌كات بۆ نوسینه‌وه‌ی ته‌فسیری قورئانی پیروز ، تاوه‌كو به‌ته‌واوی ئه‌و قۆناغه په‌روه‌رده‌ییانه‌ی كه‌هه‌ن و له‌ئیسلام دا داكۆكیان له‌سه‌ر كراوه جێ به‌جێ بكات و جێگای گلله‌یی بۆ كه‌س به‌جێ نه‌هێڵێ تا له‌قیامه‌ت دا پێی بڵێن ئێوه خاوه‌ن زانست و زانیاری بوون بۆ وه‌ك پێویست بنه‌ماكانی ئیسلامتان به ئێمه ڕانه‌گه‌یاند. بۆچی ئێمه‌تان وه‌ك ئه‌وه‌ی ئیسلام داوای كردووه په‌روه‌رده نه‌كردووه . ئه‌وتاش مامۆستا به‌سه‌ری به‌رزه‌وه‌و به‌ڕوویه‌كی سوره‌وه دێته گۆو ده‌فه‌رمێ ئه‌وه وتاره‌كانم ،ئه‌وه فتواكانم ، ئه‌وه نوسین و كتێبه‌كانم . به‌لاَم ئه‌وی هه‌میشه لایی ئێمه جێگای نیگه‌رانیمانه ئه‌وه‌یه كه جه‌نابی مامۆستا خوای گه‌وره باشتر ده‌زانی مردن موڵه‌تی نه‌دایه ته‌نها بۆ جارێكیش چاوێك به لاپه‌ره‌كانی ئه‌و ته‌فسیره قیرۆزه‌دا بگێڕێ .
ئه‌مانه‌ی كه باسمان كردن ته‌نها بریتی بوون له گه‌شتێكی خێرا به‌ناو لاپه‌ڕه پڕ له سه‌روه‌ریه‌كانی جه‌نابی مامۆستا ئه‌حمه‌ددا، ڕه‌حمه‌تی خوای گه‌وره‌ی لێ بێت، ئێستاش كه له دووه‌مین ساڵوه‌گه‌ری كۆچی دوایی ئه‌و جوامێره‌داین، داواكارین له خوای گه‌وره هه‌وڵ‌و شه‌ونخونی‌‌و جیهادو ماندووبونه‌كانی لێ قه‌بووڵ كردبێ‌و گۆڕی پیرۆزی پڕ بێت له نوری خوایی‌‌و به به‌هه‌شتی به‌رین شاد بوو بێت ... انشا ْالله . ...
20/01/2015
