گرێبه‌ستی ژن‌ و مێردیی / زه‌واج

زه‌واج: بریتیه‌ له‌و گرێبه‌سته‌ كه‌ جوتبوونی ژن‌و پیاو حه‌ڵاڵ‌ ده‌كات.

به‌ڕێز (محمد أبی زهره‌) له‌ كتێبی (عقد الزواج وآثاره) ده‌ڵێ: ((الزواج عقد یفید حل العشرة بین الرجل والمرأة بما یحقق ما یتقاضاه الطبع الإنسانی وتعاونهما مدی‌ الحیاة ویحدد ما لكلیهما من حقوق وما علیه من واجبات).
خودای خاوه‌ن ده‌سه‌ڵات له‌ هه‌موو بوونه‌وه‌ردا – له‌گه‌ڵ‌ جۆری جیاوازیاندا – نێر‌و مێیی فه‌راهه‌م هێناوه‌ بۆ (ته‌لقیح)‌و متوربه‌كردنی یه‌كتر: [ومن كل شىء خلقنا زوجین]. بۆ زه‌واج‌ و ژیانی ژن‌و مێردیی، ئیسلام چه‌ندین یاسا‌و ئه‌حكامی داناوه‌، تا باشتر تؤكمه‌و پایه‌دار ببێ ‌و به‌رگه‌ی هه‌مووكات‌ و ساتێكی خۆش‌ و ناخۆش بگرێ‌ و، هیچ شتێك نه‌توانێ قه‌ڵای ژیانیان بڕوخێنێ.
زه‌واج: بۆ پاراستنی كۆمه‌ڵگه‌یه‌، بۆ به‌خته‌وه‌ری خێزانه‌، بۆ بڵاوبوونه‌وه‌ی (فه‌زيلةت)‌و پاراستنی ئه‌خلاق‌و مانه‌وه‌ی جۆری ئینسانه‌، خودا به‌ ئه‌مری خۆی ده‌فه‌رمووێ: [فانكحوا ما طاب لكم من النسا‌ء..]4/3. یان ده‌فه‌رمووێ: [وأنكحوا الأیامی منكم والصالحین من عبادكم وإمائكم..] نوور: 32. پێغه‌مبه‌ریش بۆ خۆی ده‌فه‌رمووێ: ((یامعشر الشباب! من استطاع منكم البا‌ءة فلیتزوج، فإنه أغض للبصر وأحصن للفرج...)) بوخاری / كتاب النكاح، ژماره‌ی فه‌رمووده‌: 4779. وه‌ بۆ شیرینكردنی ژنان‌و به‌رز ڕاگرتنی قه‌درو حورمه‌تیانه‌ كه‌ پێغه‌مبه‌ر ﷺ ده‌فه‌رمووێ: ((الدنیا متاع، وخیر متاع الدنیا المرأة الصالحة)) موسلیم: كتاب الرچاع. یان ده‌فه‌رمووێ: ((أربع من سنن المرسلین: الحیاة والتعطر، السواك، والنكاح)) ترمذی: كتاب النكاح.


ئەحمەد كاكە مەحموود