ئایا تاشینی بەشێ لە مووی سەر (بۆ ژن  و پیاو) قەدەغەیە.؟

وەڵام: تاشینى لایەکى سەر، لەبەر نەخۆشی نەبێت کارێکى حەرامە، ئەوەیە کە (ئیبن عومەر) دەڵێ: ((سمعت رسول الله ﷺ ينهى عن القزع، قال عبيدالله: قلت: وما القزع ؟ فأشار لنا عبيدالله قال: إذا حلق الصبي، وترك ها هنا شعرة وها هنا وها هنا..)). ئیبن عومەر دەڵێ: کاتێ پێغەمبەر ﷺ منداڵێکی دیت، هەندێ لەسەری تاشراوبوو و هەندێکی هێڵرابوویەوە، ڕێی لێگرت  و فەرمووی: ((أحلقوه كله، أو اتركوه كله)). (مسند أحمد بن حنبل، حديث: ‏5439‏. إسناده صحيح على شرط الشيخين. إسحاق بن إبراهيم: هو ابن راهويه. وهو في " مصنف عبد الرزاق " (19564)، وأخرجه النسائي 8/130 في الزينة: باب الرخصة في حلق الرأس، عن إسحاق بن إبراهيم، بهذا الإسناد. وعن عبد الرزاق أخرجه أحمد 2/88، وعنه أبو داود (4195) في الترجل: باب الذؤابة. وأخرجه مسلم (2120) ، والبغوي (3186) من طرق عن عبد الرزاق. ولم يسق مسلم لفظه) واتە: یا هەمووی بتاشن، وەیان هەمووی بهێڵنەوە.
(عبدالله بن جعفر) دەڵێ: پێغەمبەر ﷺ مۆڵەتی بۆ (ئالی جەعفەر) - کە شەهید ببوو- دانا، کە دوای سێ ڕۆژ بێتە لایان، پاشان هات و فەرمووی: ((لا تبكوا على أخي بعد اليوم، ادعوا لي إبني أخى)) لەم ڕۆ بەدواوە بۆ براکەم (جەعفەر) مەگرین، دەسا برازاکانمم بۆ بانگ بکەن، عەبدواللە دەڵێ: بانگیان کردین و هاتینە لاى، هەر دەتگوت بەچکە چۆلەکەین، پاشان فەرمووی: ((أدعوا لي الحلاق)) سەرتاشم بۆ بانگ بکەن، ئەوسا سەرتاشیان هێنا و سەری تاشین. (سنن أبي داود، كتاب الترجل، باب في حلق الرأس، حديث : ‏3678‏. وصححه الألباني في سنن أبي داوود، برقم:4192).
لەم فەرموودانەوە دەردەکەوێ کە: تاشین و نەتاشینی سەر، هەردوو حەڵاڵە، مەگەر کاتێک لە هێشتنەوەیدا سەرو سیماى مرۆڤ تێک بچێت، وە یان ببێتە داب و نەریتی خەڵکانی خراپ  و خوانەناس، بەڵام لەم مەسەلەیەدا ژنان جیاوازیان هەیە، بۆیە بۆ ئەمان سەرتاشین ڕێی لێگیراوە.
(عەلی کوڕی ئەبی تالیب) دەڵێ: ((نهى رسول الله ﷺ أن تحلق المرأة رأسها)). (سنن الترمذي  الجامع الصحيح، باب ما جاء في كراهية الحلق للنساء، حديث: ‏874‏. وضعفه الألباني في الجانع الصحيح لسنن الترمذي، برقم: 914.). واتە: پێغەمبەر ﷺ رێی لە ژنان گرت سەریان بتاشن، مەگەر پێویست و زەروورەت بێ، بۆ نموونە: ئافرەتێکی نەخۆش، یان ئافرەتێک نەتوانێ خزمەتی قژی خۆى بکات، وەکو ئیمای (ئەحمەد) دەڵێ: هیوادارم لەوکاتەدا خراپ نەبێ.

قژ بڕین – کە ئیستا بۆتە هۆیەک بۆ خۆ ئاراییشدان لای ژنان – بەمەرجێ نەگاتە ئاستی قژی پیاوان و نەچوێ بە پیاوانەوە، ڕێى پێدەدرێ، ئەڵبەت ئەمە جیاوازە لەگەڵ سەرتاشینیان، سەرتاشین بۆ ژنان ڕێ لێگیراوە، وەک لە فەرموودەکەى عەلى کوڕی ئەبوو تالیب "خوا لێی رازى بێت" هاتبوو وە دەڵێ: ((نهى رسول الله ﷺ أن تحلق المرأة رأسها)). (سبق تخريجه آنفا).


 والله أعلم.

ئەحمەد كاكە مەحموود