جەماوەرى زانایان دەڵێن:
ئەو بەندەیە (خدر) بووەو، (نەبى)ش بووە، بەڵام ئایا ئێستاکە زیندووەو بەسەر زەویەوە دەژى – وەک دەڵێن: خدرى زیندە؟ ئەوە کۆمەڵێکى زۆریان بەم چەند بەڵگەیە پێیان وایە کە ئێستا زیندوو نییەو نەماوە.
یەکەم: لەبارەى (خدر)و (ئیلیاس)وە لەئیمامى (بوخاریى) پرسیار کرا: ئایا ئێستا هەردوو زیندوون وەکو دەڵێن؟! ئەویش گوتى: چۆن زیندوون، لەکاتێکا پێغەمبەر ﷺ کەمێ بەر لەمردنى خۆى فەرموویەتى: ((فإن رأس مائة، لايبقى ممن هو اليوم على ظهر الأرض أحد)). (صحيح البخاري، كتاب مواقيت الصلاة، باب السمر في الفقه والخير بعد العشاء، حديث : 585).
دووەم: ئەم فەرموودە کە ئیمامى (موسلیم) هێناویەتى و دەڵێت: ((ما من نفس منفوسة اليوم، تأتي عليها مائة سنة، وهي حية يومئذ)). (صحيح مسلم، كتاب القدر، باب كيفية خلق الآدمي في بطن أمه وكتابة رزقه وأجله وعمله، حديث : 4892) هەر بۆیە (ئیبن تەیمییە)ش دەڵێ: (ئەگەر خدر زیندو بووبا، دەبوو بهاتبایە لاى پێغەمبەرو جیهادى لەتەک کردبا، درێژەى ئەم باسە لە تەفسیرى (روح المعانى) دایە.
والله أعلم.
ئەحمەد كاكە مەحموود