مەسەلەى تکاو شەفاعەتى پەیامبەران بۆ گوناهباران لە دواڕۆژدا:

1) هەندێ ئایەت لە قورئاندا هەیە، کە تەماشایان دەکەیت بەڕواڵەت رەتى شەفاعەت دەکەنەوەو ددانى پیا نانێن، بۆ نموونە ئایەتى: (..لا بيع فيه ولا شفاعة..) (2/254).

2) هەندێکیشیان بەڕاشکاوى ددانى پێدا دەنێن، بەڵام دەڵێن: بەمەرجێ خوا مۆڵەت بداو رازى لەسەربێ، وەک دەفەرموێ: (يوم يأت لا تكلم نفس إلا بإذنه..) (11/105)، یان دەفەرموێ: (ولايشفعون إلا لمن ارتضى) (21/28)، جا لەبەر ئەوەى ئەم دووجۆرە ئایەتانە لە قورئاندا هەن، زاناکان بوونەتە دوو دەستەوە: دەستەیەکیان ددان بەشەفاعەتدا دەنێن و، دەربارەى ئەو ئایەتانەش کە بە رەها"مطلق" هاتوون لەگەڵ ئەو ئایەتانەدا کە ددان بەتکادا دەنێن بەم جۆرە یەکیان دەخەن و دەڵێن: بێ شک کە شەفاعەت بەبێ فەرمان و بڕیارى خواى گەورە نابێ. ئەو دەستەکەى تریش ئایەتەکانى شەفاعەت هەر وەکو خۆیان بێ دەسکارى دەهێڵنەوەو، شەفاعەت دەدەنە دواوە. کەوابوو لە قورئاندا دەقێکى وانیە کە بە ڕاشکاوانە ددان بنێت بەبوونى شەفاعەتدا، هەر بۆیە لەناو زاناکانیشدا جیاوازیى و ناکۆکی پەیدابووە. بەڵام فەرموودەى راست و (صەحیح) هەیە کە ددان بەشەفاعەتدا بنێت، وەک دەفەرموێ (( شفاعتي لأهل الكبائر من أمتي، فمَنْ كَذب لم يَنَلْها)). ((ترمزیى) و (ئەبوداوود) ڕیوایەتیان کردووەو (ئەلبانى)یش دەڵێت: صەحیحە) واتە: تکاو شەفاعەتى من لەناو ئوممەتمدا بۆخەڵکە خاوەن گوناحە گەورەکانە ، جا هەرکەسێک باوەڕى بەشەفاعەت نەبێ، بێ بەش دەبێ لێى. خاوەنى تەفسیرى (أضواء البيان) دەڵێت: بەپێى قورئان و فەرموودەو کۆى ڕاى زاناکان شەفاعەت بۆ موسڵمانان هەیە، بەڵام دەبێ بە فەرمان و مۆڵەتى خوابێ، وەک دەفەرموێ: (..من ذا الذي يشفع عنده إلا بإذنه) (2/255) یان دەفەرموێ: (يومئذ لاتنفع الشفاعة إلا من أذن له الرحمن) (20/109) یان دەفەرموێ: (لاتغني شفاعتهم شيئا إلا من بعد أن يأذن الله لمن يشاء ويرضى) (53/26) هەروەک دەڵێ دەرگاى شەفاعەت بۆ خوانەناس و بێ باوەران داخراوە. (بەندە)ش بەڵامەوە وایە کە: بێگومان شەفاعەت بۆ موسڵمانان هەیە.

ئەحمەد كاكە مەحموود